IRC ortam�na ilk kez giren biri, sokakta y�z y�ze asla kar��la�amayaca�� bir s�r� insanla ileti�im kurabilmenin keyfini ya�ar. Sohbet odalar�nda tan��t��� ki�ilerle kimi zaman �akala��r, kimi zaman "geyik yapar", kimi zaman derin tart��malara girer, kimi zaman dertle�ir.

Bir k�s�m kullan�c� IRC ortam�n�n sadece sohbet k�sm�yla yetinmeyi ye�lerken, baz�lar� da soru sormaya ba�larlar. Sohbetin yan� s�ra, IRC'nin nas�l i�ledi�i, sohbetin d���nda neler yap�labilece�i gibi teknik konulara merak salarlar.

Bu yaz�da, IRC'nin teknik y�n�n� merak eden kullan�c�lara bir ba�lang�� noktas� te�kil edebilecek baz� temel bilgilere de�indik. Kullan�c�lar ve kanallar aras�nda sorunsuzca sohbet edebilmek i�in birka� komut bilmek yeterlidir, ancak sistemi ve i�leyi�ini merak eden kullan�c�lar bu kadar�yla tatmin olmayacaklard�r.

IRC ortam�n�n teknik k�sm�na dayal�, "az bilinen" temel komutlar�, �unlard�r:

/dns KOMUTU

Bu mIRC komutu; Nick, IP ve Domain isimlerini birbirine �evirmeye yarar. �� format� vard�r:

/dns NICKNAME format�n� kullanarak, Nick'ini bildi�iniz bir kullan�c�n�n IP veya Domain adresini ��renebilirsiniz. Hangisini tespit edece�iniz kullan�c�n�n mIRC ayarlar�na ba�l�d�r; ancak Domain ve IP adreslerini birbirine �evirmek �ok kolay oldu�u (ve genelde ikisi de birbirinin yerini tutabilece�i) i�in bu b�y�k bir sorun te�kil etmez.

Mesela "/dns WhiteSaint" yazd���n�zda, "194.242.74.130" veya "dialup03.fornet.com" formundaki adresiyle kar��la��rs�n�z. �

/dns IP format�n� kullanarak, IP'sini bildi�iniz bir kullan�c�n�n Domain adresini ��renebilirsiniz.

Mesela "/dns 194.242.74.130" yazarak, "dialup03.fornet.com" formundaki Domain kar��l���n� ��renebilirsiniz. �

/dns DOMAIN format�n� kullanarak, Domain'ini bildi�iniz bir kullan�c�n�n IP adresini ��renebilirsiniz. Mesela "/dns dialup03.fornet.com" yazarak, "194.242.74.130" formundaki IP kar��l���n� ��renebilirsiniz.

/finger KOMUTU

Bu mIRC komutu ile, Unix tabanl� bir Proxy veya Network �zernde bulunan IRC kullan�c�lar� hakk�nda, sistemin �zelli�ine g�re E-mail adresi, server adresi, bulundu�u yer gibi bilgileri elde edebilirsiniz. D�rt format� vard�r:

/finger NICKNAME format�, Nick'ini bildi�iniz ki�iler i�in kullan�l�r. �

/finger IP format�, IP adresini bildi�iniz ki�iler i�in kullan�l�r. �

/finger DOMAIN format�, Domain adresini bildi�iniz ki�iler i�in kullan�l�r. �

/finger E-mail format�, E-mail adresini bildi�iniz ki�iler i�in kullan�l�r. Burada kullan�c�n�n mIRC'e yazm�� oldu�u (ve sahte olma ihtimali �ok y�ksek olan) E-mail adresinden de�il, Unix server�nda sahip oldu�u E-mail adresinden bahsediyoruz.

INFO PENCERES�

ICQ ortam�nda, listenizdeki birinin Nick'ine t�klay�nca a��lan men�den INFO b�l�m�n� se�ti�inizde, s�zkonusu ki�inin ICQ numaras�, IP adresi, Nick'i, ad� ve soyad�, E-mail adresi gibi bir�ok bilgiye ula�abilirsiniz. Ancak bunlar ki�inin kendi yazd��� bilgiler oldu�u i�in do�rulu�undan emin olamazs�n�z.

nbtstat KOMUTU

Bu DOS komutu ile, IP veya Domain adresini bildi�iniz bir Windows kullan�c�s�n�n Bilgisayar Ad�, �al��ma Grubu ve Bilgisayar Tan�m� bilgilerini alabilirsiniz. Bu ba�l�klar, genelde kullan�c�n�n ad�, �irketi veya bilgisayar� hakk�nda �nemli bilgiler i�erirler. nbtstat komutunu kullanabilmek i�in, kar�� taraf�n PC'sinin 139. portu (NetBios) a��k durumda olmal�d�r, yoksa bir sonu� elde edilemez.

Bu komutu kullanmak i�in bir MS-DOS Komut �stemi (MS-DOS Prompt) penceresi a��n ve Windows dizininde oldu�unuzdan emin olun.

nbtstat -a DOMAIN format�, Domain adresini bildi�iniz bir kullan�c�n�n NetBios bilgilerini alman�z� sa�lar. (Bu format�n "-a" uzant�s�nta, "a"y� k���k yazman�z �nemlidir) �

nbtstat -A IP format�, IP adresini bildi�iniz bir kullan�c�n�n NetBios bilgilerini alman�z� sa�lar. (Bu format�n "-A" uzant�s�nda, "A"y� b�y�k yazman�z �nemlidir)

/who KOMUTU

Bu mIRC komutu ile, belli �zelliklere sahip kullan�c�lar� tespit edebilirsiniz. /who komutunun bir�ok format� aras�nda en s�k kullan�lanlar� �unlard�r:

/who IP format�n� kullanarak, IP adresini bildi�iniz bir kullan�c�n�n Nick'ini ve o anda hangi kanallarda oldu�unu tespit edebilirsiniz (E�er /who IP format� i�e yaramazsa, /dns IP komutunu kullanarak adresin Domain kar��l���n� bulun ve /who Domain format�n� deneyin). �

/who DOMAIN format�n� kullanarak, Domain adresini bildi�iniz bir kullan�c�n�n Nick'ini ve o anda hangi kanallarda oldu�unu tespit edebilirsiniz (E�er /who DOMAIN format� i�e yaramazsa, /dns DOMAIN komutunu kullanarak adresin IP kar��l���n� bulun ve /who IP format�n� deneyin). �

/who USERNAME format�n� kullanarak, ismini bildi�iniz bir kullan�c�n�n Nick'ini ve o anda hangi kanallarda oldu�unu tespit edebilirsiniz. Tabii burada kullan�c�n�n ger�ek isminden de�il, mIRC ayarlar�nda yazm�� oldu�u isminden (Ident) bahsediyoruz.

/whois KOMUTU

Bu mIRC komutu ile, kullan�c�n�n ayarlar�nda belirtmi� oldu�u ad�n� ve E-mail adresini ��renebilirsiniz; ancak IRC ortam�nda bulunanlar�n �o�u bu kutucuklar� doldururken d�r�st davranmad�klar� i�in, ger�ek bir bilgi elde etmeniz zordur. /whois komutu, daha �ok kullan�c�n�n o anda hangi kanallarda oldu�unu g�rebilmek i�in kullan�l�r.

Mesela /whois WhiteSaint yazd���n�zda, WhiteSaint'in ad ve E-mail adresini (do�rlulu�una g�venmemek �zere) g�rebilir ve o anda bulundu�u IRC server�n� & kanallar� tespit edebilirsiniz.

Nispeten tecr�beli IRC kullan�c�lar�n�n en s�k sordu�u sorulardan biri, IRC ortam�na Nick'lerini de�i�tirerek gelmelerine ra�men daha �nceden konu�tuklar� ki�ilerin onlar� nas�l tan�yabildikleridir. Teknik IRC komutlar�n�n pratik kullan�m�n�n daha iyi anla��lmas� a��s�ndan, bu problemi de ele almay� uygun g�rd�k.

Nick, IRC ortam�ndaki bir kullan�c�n�n sadece ilk bak��ta g�ze �arpan �zelli�idir. Sistem hakk�nda tecr�beli bir kullan�c�, sadece Nick'ini de�i�tiren birini kolayca tan�yabilir. IRC ortam�nda "G�R�NMEZ" ki�i olabilmek, yani tan�nmadan kimlik de�i�tirebilmek i�in at�lmas� gereken baz� ad�mlar vard�r.

1. PC bilgilerinizin de�i�mesi. nbtstat komutuyla PC'niz hakk�ndaki bilgileri bir kere alan biri, sizi yeniden tan�yabilir. Bunu engellemek i�in, BA�LAT*AYARLAR*DENET�M MASASI*A�*TANIMLAMA men�s�nde kar��n�za ��kacak olan "Bilgisayar Ad�", "�al��ma Grubu" ve "Bilgisayar Tan�m�" bilgilerini de�i�tirin. Ancak bir Proxy veya a� �zerindeyseniz, bu bilgileri de�i�tirmeniz a�daki bilgi ak���n�n sa�l�kl� i�lemesi a��s�ndan sak�ncal� olabilir; bu konuda sistem y�neticinize dan���n.

2. IP adresinin de�i�mesi. /dns komutu, sizden ��phelerek IP adresinizi kontrol eden biri taraf�ndan kolayca tan�nman�za yol a�ar. Bu y�zden, kimlik de�i�tirirken IP adresinizin de de�i�mesi gerekir. Bunu yapman�n en kolay yolu, internet ba�lant�s�n� keserek yeniden ba�lanmakt�r.

3. ICQ'da Invisible moda ge�mek. ICQ'daki Info penceresini kullanarak IP adresinizi alan biri taraf�ndan /who komutu ile tespit edilmeniz i�ten bile de�ildir, bu y�zden Invisible moduna ge�menizde fayda vard�r. Ancak, ICQ �zerinde dikkat etmeniz gereken 2 husus daha vard�r:

Daha �nceden atm�� oldu�unuz mesajlar. Listenizde bulunan biri Offline moddayken kendisine bir mesaj atm��san�z, Online olup mesaj�n�z� ald���nda siz Invisible bile olsan�z sizi g�recektir. �

ICQ'nun Visible List �zelli�i. ICQ*SECURITY&PRIVACY*VISIBLE LIST men�s�n� kontrol edin, burada bulunan ki�iler Invisible olsan�z bile sizi g�receklerdir.

4. mIRC'e kay�tl� bilgilerinizin de�i�mesi. /whois komutunu kullanan ki�ilerin sizi tan�yamamas� i�in, mIRC'inizde kay�tl� bilgileri de�i�tirmeniz gereklidir. Bunun i�in, IRC server�n�za ba�lanmadan �nce FILE*SETUP men�s�n� a��n. Men�n�n IRC Servers klas�r�ndeki Full Name, E-mail Address, Nickname, Alternetive bilgilerini ve Ident klas�r�ndeki User ID bilgisini de�i�tirin.

Bu de�i�iklikleri yapt�ktan sonra, siz kendinizi belli etmedik�e ilk kalemde IRC ortam�nda tan�nman�z zordur. Ancak, "G�r�nmez" olduktan sonra yapt�klar�n�zdan da siz sorumlusunuz, bunu unutmay�n